Đặc biệt là đối với các trường hợp có sức đề kháng kém như: người cao tuổi, người có bệnh nền (điển hình như hen phế quản, phổi tắc nghẽn mãn tính, giãn phế quản... rất dễ tổn thương khi thời tiết giao mùa.

ThS.BSCKII Tạ Hữu Ánh, Phó trưởng khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Lão khoa Trung ương cho biết, thời tiết chuyển lạnh đột ngột là một trong các yếu tố thúc đẩy bệnh phổi mãn tính nặng hơn, dẫn đến khó thở.

Với bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, nếu bệnh nhân có thói quen hút thuốc sẽ khiến chức năng hô hấp giảm rất nhanh.

Bên cạnh bệnh lý về hô hấp, bệnh lý tim mạch cũng là vấn đề đáng lưu tâm. Theo ThS.BS Đoàn Dư Mạnh, thành viên Hội bệnh mạch máu Việt Nam, khi thời tiết trở lạnh, sự mất cân bằng giữa nhiệt độ trong nhà và ngoài trời, có thể tạo ra một tình trạng thay đổi nhiệt độ đột ngột khiến cơ thể không thể thích nghi kịp.

Tình trạng này gây ra cơ chế co thắt của mạch máu khi gặp nhiệt độ lạnh, cũng như dễ hình thành cục máu đông gây nhồi máu não. Bên cạnh đó, tình trạng này làm tăng áp lực trong hệ thống mạch máu. Tăng huyết áp đột ngột có thể làm vỡ các mạch máu nhỏ trong não, dẫn đến xuất huyết não. 

"Ngoài tắc mạch não, thay đổi nhiệt độ đột ngột có thể dẫn tới tắc mạch vành (mạch máu nuôi tim) gây nhồi máu cơ tim.

Những điều này có thể làm tăng nguy cơ xảy ra các vấn đề sức khỏe như: tai biến mạch máu não và các bệnh lý tim mạch (nhồi máu cơ tim) có nguy cơ tử vong cao hoặc để lại các di chứng như yếu liệt, di chứng thần kinh...", BS Mạnh phân tích.

Tỷ lệ bệnh nhân tai biến có tăng huyết áp vào mùa lạnh cao hơn mùa nóng, chiếm khoảng 85%.

Vị trí quan trọng cần giữ ấm, thay đổi thói quen tập thể dục

Theo BS Ánh, cần chú ý việc giữ ấm cơ thể khi trời chuyển rét, đặc biệt là với người cao tuổi, có bệnh nền.

Chuyên gia này lưu ý: "Khi đi ngủ, dù đã đắp chăn nhưng người cao tuổi vẫn cần đội thêm mũ len và đeo tất. Đặc biệt tránh nguy cơ viêm mũi, họng vì có thể lan xuống gây viêm đường hô hấp và viêm phổi.

Một thói quen cần thay đổi là tập thể dục buổi sáng. Trong những ngày trời rét, người cao tuổi nên tập muộn hơn, khi trời đã có nắng hoặc có thể chuyển sang tập vào buổi chiều", BS Ánh khuyến cáo.

Theo BS Mạnh, trời rét khiến người dân lười uống nước. Tuy nhiên, việc này lại làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý.

BS Mạnh phân tích: "Việc này khiến máu cô đặc lại cộng thêm ít vận động trên nền bệnh nhân có suy van tĩnh mạch trước đó, làm máu lưu thông kém dễ hình thành các cục máu đông trong tĩnh mạch chi dưới. Khi các cục máu đông này lan về tim có thể gây tử vong do nhồi máu động mạch phổi. 

Trường hợp vỡ hoặc lóc tách các mạch máu lớn trên nền bệnh nhân có phình, xơ vữa động mạch chủ cũng hay gặp vào mùa đông".

Đặc biệt với người cao tuổi hoặc người có tiền sử mắc bệnh tim mạch hay cao huyết áp, tiểu đường cần hạn chế ra ngoài trời lạnh đột ngột vào buổi đêm và sáng sớm.

Sử dụng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ chuyên khoa, bổ sung đầy đủ nước và các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. 

Chuyên gia này cũng nhấn mạnh, trong thời tiết cực đoan hiện nay, mọi người đặc biệt là người có nguy cơ cao cần tuân thủ chặt chẽ các phương pháp phòng bệnh, cũng như đảm bảo chế độ dinh dưỡng khoa học để tăng sức đề kháng, ngăn ngừa bệnh tật.

Người dân không tắm quá muộn cũng như không tắm nước lạnh; tránh uống rượu trước khi ra ngoài trời vì rượu làm giãn nở các mạch máu trên da, khiến cơ thể cảm thấy ấm hơn, trong khi thực sự lấy đi nguồn nhiệt ra khỏi các cơ quan quan trọng. 

"Trong trường hợp có dấu hiệu của bệnh, cần đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa gần nhất để được thăm khám và cấp cứu kịp thời vì nguy cơ tử vong của các bệnh trên là rất cao", BS Mạnh khuyến cáo.

Trong bệnh lý ung thư phổi, để sàng lọc - phát hiện sớm ung thư phổi, chụp cắt lớp vi tính đa dãy liều thấp (low-dose CT scan) giúp giảm tới 20% tỷ lệ tử vong do ung thư phổi.

Các đối tượng nguy cơ cao dưới đây nên sàng lọc ung thư phổi: tuổi từ 55-74, có thể trạng tốt và đang hút thuốc lá (hoặc mới bỏ thuốc lá chưa đến 15 năm) và tiền sử hút thuốc lá lâu năm, tần suất lặp lại nhiều như 01 bao/ngày.

Ngoài phương án chụp CT liều thấp được liệt kê phía trên, thì tất cả các phương án khác bao gồm: chụp X-quang, làm xét nghiệm trên đờm, xét nghiệm các chỉ điểm ung thư trong máu… đều chưa chứng minh được lợi ích trong việc sàng lọc ung thư phổi cũng như giảm tỷ lệ tử vong do ung thư phổi.

Hiểu lầm 3: Mắc ung thư phổi là "án tử"

Đối với nhiều người, việc phát hiện ung thư phổi khiến tâm lý suy sụp và nghĩ rằng "án tử" đang tới rất gần. Thực tế không phải như vậy, đối với ung thư phổi giai đoạn sớm, tỷ lệ sống trên 5 năm của bệnh nhân ung thư phổi không tế bào nhỏ giai đoạn IA, IB, IIA, IIB lần lượt là 85%, 72%, 65% và 56%.

Ngay cả đối với bệnh nhân được chẩn đoán ung thư phổi giai đoạn IV, với những tiến bộ gần đây, có nhiều bệnh nhân vẫn đạt được sống thêm lâu dài và có chất lượng cuộc sống tốt, ít độc tính mắc phải do điều trị.

Cần ghi nhớ, càng phát hiện sớm, cơ hội điều trị càng cao.

Hiểu lầm 4: Động dao kéo làm tăng nhanh di căn, tử vong sớm

Đây là một hiểu lầm phổ biến, không chỉ gặp trong ung thư phổi mà còn gặp trong rất nhiều bệnh lý ung thư khác.

Thực tế hoàn toàn ngược lại, đối với đa số các loại ung thư, phẫu thuật là phương pháp điều trị quan trọng nhất để cứu chữa bệnh nhân ung thư ở giai đoạn sớm. Còn phẫu thuật được cho thấy bệnh nhân có tiên lượng điều trị tốt.

Tuy nhiên, vì hiểu lầm này, nhiều bệnh nhân sợ hãi và trốn tránh phẫu thuật, thử dùng thuốc này thuốc kia các nơi, khi bệnh đã nặng mới vào viện, thời điểm vàng của quá trình điều trị đã trôi qua, thời cơ chữa khỏi bệnh bằng phẫu thuật đã mất.

Tuy nhiên, vấn đề gì cũng có hai mặt, nếu phẫu thuật không đạt được triệt căn, không tuân thủ theo các nguyên tắc phẫu thuật ung thư; thì chúng ta đã gặp thất bại bước đầu trong điều trị, mà đôi khi sẽ dẫn đến khó khăn cho những điều trị tiếp theo bởi sự suy giảm về thể trạng bệnh nhân sau phẫu thuật. 

Hiểu lầm 5: Cao tuổi nên không điều trị được ung thư phổi

Nhiều bệnh nhân ung thư phổi lớn tuổi khá băn khoăn liệu mình có thể điều trị được, liệu mình có chịu đựng được các tác dụng phụ của điều trị. Riêng yếu tố về tuổi là chưa đủ để đánh giá đầy đủ về sức khỏe chung của một bệnh nhân. Bên cạnh tuổi, đó là thể trạng chung của bệnh nhân, khả năng hoạt động thể lực và thực hiện các sinh hoạt thường ngày, các bệnh lý kèm theo, …

Trong bệnh lý ung thư phổi, bên cạnh những điều trị kinh điển (phẫu thuật, hóa chất, xạ trị), với những tiến bộ gần đây về điều trị đích và điều trị miễn dịch - đây là 2 phương án điều trị toàn thân có ít tác dụng phụ và hoàn toàn có thể điều trị trên nhóm bệnh nhân cao tuổi. 

Việc điều trị thành công bệnh tan máu bẩm sinh giúp các bệnh nhi không còn phải lệ thuộc vào truyền máu định kỳ, có thể phát triển bình thường như những đứa trẻ khỏe mạnh khác.

Lãnh đạo Bệnh viện Trung ương Huế cho biết, đây là một bước tiến vượt bậc trong việc áp dụng kỹ thuật ghép tế bào gốc đồng loại, đánh dấu thành công quan trọng trong việc điều trị bệnh tan máu bẩm sinh, mở ra nhiều cơ hội mới cho các bệnh nhi mắc bệnh di truyền và hiểm nghèo.

Bệnh viện Trung ương Huế trở thành đơn vị đầu tiên thực hiện thành công ca ghép tủy đồng loại tại khu vực Miền Trung - Tây Nguyên, là đơn vị thứ hai trong cả nước áp dụng kỹ thuật cao cấp này.

Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Như Hiệp, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Huế, cho biết bệnh tan máu bẩm sinh gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển thể chất và tinh thần của trẻ.

Với các trường hợp nặng, trẻ phải lệ thuộc vào truyền máu thường xuyên, dẫn đến nhiều khó khăn trong cuộc sống.

"Thành công trong việc ghép tủy đồng loại tại Bệnh viện Trung ương Huế không chỉ mang lại hy vọng cho các bệnh nhi mắc bệnh tan máu bẩm sinh, mà còn mở ra triển vọng điều trị cho các bệnh lý khác cần ghép tủy đồng loại, như: suy tủy, suy giảm miễn dịch bẩm sinh, ung thư tái phát", bác sĩ Hiệp cho biết.